شناخت قطعات دوچرخه
دوچرخه از قطعات مختلفی تشکیل شده است و هرکدام از قطعات نام و اصطلاح خاص خود را دارند که اگر با آنها آشنا نباشید بهراحتی نمیتوانید دربارهی کارکرد صحیح آنها تحقیق کرده و یاد بگیرید. اگر در جمع دوچرخهسواران قرارگرفته باشید خواهید دید که اصطلاحات خاصی را در زمان صحبت بهکار میبرند که احتمالاً متوجه معنی آن نخواهید شد؛ بنابراین دانستن اصطلاحات و آشنایی با بخشهای مختلف دوچرخه برای هر دوچرخهسواری لازم است. بنابراین در این آموزش در مجله دوچرخه و طبیعت اجزای مختلف دوچرخه معرفی می شود.
1- بدنه یا همان فریم دوچرخه / Frame
مهمترین بخش دوچرخه که تمامی اجزای دیگر روی آن سوار میشوند بدنهی دوچرخه است. بدنهی دوچرخه میتواند از مواد مختلفی تولید شود؛ اما رایجترین آنها آلومینیوم، کربن و آهن است. بدنهی دوچرخه نقش بسیار مهمی را در کیفیت دوچرخه ایفا میکند. بدنه دوچرخه نقش اصلی در سایز دوچرخه را دارد. بصورت مثال دوچرخه های اسمال، مدیوم، لارج و دیگر سایز ها در واقع سایز بدنه آنها تغییر میکند و لوازم دیگر آنها یکی است. همچنین بدنه دوچرخه در سبک های مختلف، طراحی متفاوتی دارد.
2- دوشاخ / Fork
دوشاخ یکی از بخشهای بسیار مهم در دوچرخه است. بهصورت ساده میتوان گفت که دوشاخ میتواند کمکدار و یا خشک (بدون کمک) باشد و در مدلها و سایزهای گوناگون، برای سبکهای مختلف دوچرخه تولید میشود. دوشاخ به کمک کاسه دوشاخ و کرپی به بدنه دوچرخه متصل میشود. و چرخ جلو و سیستم ترمز به روی آن سوار میشود.
3- فرمان / Handlebar
فرمان دوچرخه در سبکها و شکلهای مختلف برای انواع سبک های دوچرخه تولید میشود. فرمان به وسیله کرپی به بدنه متصل میشود و اهرم های ترمز، دسته دنده، گریپ های فرمان بر روی آن نصب میشوند.
4- کرپی / Handlebar stem
کرپی عمل اتصال فرمان با دوشاخ دوچرخه را انجام می دهد که در سایز و زاویه ها متفاوت تولید میشود.
5- کاسه دوشاخ / Headset
مجموع دو کاسهی فلزی، بلبرینگها و واشرهایی که در محل اتصال فرمان، دوشاخ با بدنهی دوچرخه قرار میگیرند را کاسه دوشاخ گویند.
6- بست زین / seat post clamp
بست فلزی که لولهی زین را به بدنهی دوچرخه محکم و متصل میکند، بست زین نامیده میشود.
7- دسته ترمز یا کتی ترمز / Handle Brake
دستهترمز و یا کتیها روی فرمان دوچرخه بسته میشوند و با یک کابل سیمی و یا روغنی به سیستم ترمز متصل هستند. عمل دستور ترمز به وسیلهی کتیها صادر میشود.
8- زین / Saddle
بههمانصورت که از اسم آن مشخص است، زینِ دوچرخه برای نشستن دوچرخهسوار است. زینها هم برای سبکهای مختلف دوچرخه تولید میشوند. حتی مدل مردانه و زنانهی آن در برخی از برندها متفاوت است.
8- لولهی زین / Seat post
به لولهای که زین دوچرخه را به بدنه متصل میکند، لولهی زین میگویند. تنظیم ارتفاع لولهی زین یکی از مؤلفههای تعیین سایز دوچرخه برای دوچرخهسواران است.
9- لاستیک (تایر) / Tire
لاستیک نیز، همانند بخشهای دیگر دوچرخه در مدلهای بسیاری برای انواع دوچرخه تولید میشود. برای مثال از انواع لاستیکها میتوان به دو سبک لاستیک تیوبلس (بدون تیوپ) و دورخاک (با تیوپ) اشاره کرد.
10- تیوب / tube
تیوب در داخل لاستیک دوچرخه به کار میرود و در واقع فشار باد را در خود نگاه داشته و باعث میشود لاستیک پرباد بماند.
11- توپی و طوقه / Front wheel
توپی و طوقه از چند بخش تشکیل میشوند. ۱- طوقه، رینگ و یا دایره ۲- توپی ۳- پرهها و سرپرهها 4- نوار دور طوقه
12- طبق / Crank
طبقِ قامه به سیستم چرخدندههای بزرگ در وسط دوچرخه گفته میشود. طبق قامه ها در مدل های 3، 2 و تک سنی هستند و در سبک های دوچرخه متفاوت هستند.
13- پنجهرکاب / Pedal
رکابها به طبق متصل میشوند و بخشی هستند که دوچرخهسوار به وسیلهی آنها میتواند با رکابزدن دوچرخه را به حرکت درآورد. پنجهرکابها در مدلهای تکامل یافتهتری هم تولید میشوند که یک پل زیر کفش مخصوص دوچرخهسواری متصل میشود و کفش بهوسیلهی آن پل، در پنجهرکاب قفل شده و باعث میشود دوچرخهسوار بهصورت ۳۶۰درجه رکاب را بچرخاند و از عضلات پاهای خود بهصورت کامل استفاده کند.
14- شانژمان جلو / Front derailleur
شانژمان جلو که با نامهای طبق عوضکن و یا دندهجلو هم شناخته میشود برای تعویض دنده در جلوی دوچرخه استفاده میشود.
15- شانژمان عقب / Rear derailleur
شانژمان عقب برای تعویض دنده در عقب دوچرخه به کار میرود.
16- دستهدنده / Shifter
دستهدنده یا شیفترها، اهرمهایی هستند که روی فرمان دوچرخه بسته میشوند و با یک کابل به شانژمان جلو و عقب متصل میشوند. با کمکِ دستهدندهها میتوان دندهها را تعویض نمود.
17- ست ترمز / Brake
ترمزها تنوع مختفی دارند. میتوانند بهصورت چکشی روی طوقه عمل گرفتن ترمز را انجام دهند و یا بهصورت دیسکی روی صفحهدیسک این عمل را انجام دهند.
19- خودرو / Cassette
سیستم چرخدندههای عقبِ دوچرخه را خودرو میگویند.
20- صفحه دیسک / brake rotor
صفحه فلزی که به توپی دوچرخه متصل شده و کالیپر به کمک لنت ها عمل نگه داشتن دوچرخه را بوسیله آن انجام میدهد.
21- زنجیر / Chain
زنجیر دوچرخه عمل انتقال نیرو از طبق به خودرو را انجام میدهد که با چرخش خودرو، چرخ عقب به حرکت درمیآید و به حرکت دوچرخه منتهی میشود.
22- گریپ فرمان / Handlebar grip
سردسته های لاستیکی روی فرمان دوچرخه برای گرفتن فرمان توسط دوچرخه سوار
23- توپی تنه / Battom brackrt
توپی تنه، طبق قامه و چرخ دنده های جلو دوچرخه را به بدنه دوچرخه متصل میکند و با حرکت طبق قامه و چرخ دنده های جلو و انتقال قدرت به وسیله زنجیر دوچرخه به خودرو و یا همان خودرو باعث حرکت دوچرخه می شود.