گیاه خوارانی که قهرمان زمین و المپیکند
لطفا بدوی نباشید!
امروزه گیاهخواری دیگر صرفا یک پز فرهنگی نیست و از حیطه انتخاب روشنفکران فراتر رفته و با تموم شئون زندگی بشر قرن حاضر عجین گشته است. شتاب ناباورانه بشر در نابودی زیستگاهش، زخمهای عمیقی را بر پیکره تنها سیاره قابل سکون منظومه شمسی وارد کرده که جز با پرهیز از عادات بدوی التیام نخواهد یافت. رسالت فرهنگی نشریه دوچرخه و طبیعت در اشاعه فرهنگ زیست بوم محور و عبور از هنجارهای نادرست رایج، ما را بر آن داشت تا لزوم گیاهخواری، دیدگاههای فرهنگی و اقتصادی مرتبط با آن و دلایل اهمیت این رژیم غذایی را بررسی کنیم و در ادامه به سراغ کشوری برویم که علیرغم مهد انقلاب صنعتی، شهروندان و ورزشکارانش در انتخاب روش زندگی گیاهخواری پیشگام هستند. همچنین نامدارترین ورزشکار گیاهخوار این کشور که با انتخاب این رژیم غذایی توانسته بالاترین سکوهای قهرمانی دوچرخهسواری را تصاحب کند، معرفی میشود تا نشان داده شود برخلاف باور عموم، گیاهخواری یک رژیم غذایی کامل است و میتواند نیاز بدن ورزشکاران حرفهای در بالاترین ردهها را نیز تأمین کند.
سبک زنگی گیاه خواری
گیاهخواری روشی از زندگی است که بر اساس آن فراوردههای حیوانی از رژیم غذایی انسان حذف و به جای آنها غذاهای گیاهی غنی جایگزین میشود. به طور کلی سه دسته انسان با سه انگیزه مختلف برای انتخاب این روش زندگی وجود دارد: اول، انسانهایی که به سلامت و طول عمر خود اهمیت میدهند؛ دوم، انسانهایی که طرفدار حقوق حیوانات هستند و با کشتار ده میلیارد حیوانی که در سال برای بهرهوری انسانها تلف میشوند، مخالفند؛ سوم، انسانهای طرفدار محیط زیست که با آگاهی از صدمات وحشتناک و جبرانناپذیر دامداری به کره زمین، گیاهخواری را برگزیدهاند.
با وجود هزینههای هنگفت و استفاده از منابع غیر قابل بازگشت زمین برای تهیه محصولات حیوانی همچنان این محصولات با روند افزایشی در حال تولید هستند. سود هنگفتی که از تولید محصولات حیوانی عاید کشورها میشود از تغییر این رژیم غذایی بدوی جلوگیری میکند. بر اساس آمار ارائه شده، دامها (گاو، گوسفند، بز، خوک و ماکیان) جهت استفاده بشر، عامل 18% از آلایندهها و گازهای گلخانهای هستند.
پژوهشی که توسط مؤسسه (ورلد واچ) انتشار یافت، نشاندهنده آن بود که تولید دام برای مصرف انسانها باعث تغییرات آب و هوایی کره زمین به میزان 51% است. برای اینکه این آمار به صورت واضح قابل فهم باشد باید بدانیم که برای تولید یک کیلوگرم گوشت، شانزده کیلوگرم غلات مورد نیاز است و برای تولید غلات به میزانی که خوراک دامها را تأمین کند، جنگلها از بین رفته و به جای آنها مزارع گسترش یافتهاند. برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو، پانزده هزار لیتر آب مصرف و سی و پنج کیلوگرم دی اکسید کربن تولید میشود.
حال این موضوع مطرح میشود که مهمترین دلیل کمبود آب، تولید گازهای گلخانهای و قطع 50% از درختان جنگلهای جهان که در شصت سال اخیر صورت گرفته چه بوده است؟ تمام این موارد کنار هم قرار میگیرند تا آلودگی زیست محیطی صنعت تولید محصولات حیوانی در سطحی بالاتر از سایر صنایع آلاینده همچون کارخانهها، خودروها و… قرار گیرد. این یک تجارت بزرگ خون آلود است که سود فراوان آن مانع جلوگیری از یک فرآیند و رژیم غذایی بدوی میشود و چاره کار، اصلاح رژیم غذایی است.
برخلاف باورهای عموم و تأثیرات تبلیغات این تجارت سودآور جهانی، میتوان با مطالعه و همت، رژیم بدوی گوشتخواری را کنار گذاشت و زندگی سالمتری داشت. انسانهایی که این روش زندگی را برای خود برگزیدهاند و در میدانهای ورزشی جهانی درخشیدهاند، نشان دادهاند که این روش زندگی نه تنها بدن را دچار خستگی و کمبود انرژی نمیکند بلکه باعث هماهنگی متابولیسم و انرژی بیشتر بدن نیز میشود.
گیاهخواری در انگلستان
پس از جنگ جهانی دوم، گیاهخواری در انگلستان افزایش چشمگیری داشت و امروزه سه درصد از مردم این کشورکاملاً گیاهخوار، پنج درصد گیاه و لبنیاتخوار و حدود بیست و سه درصد از مردم خودشان را نه گیاهخوار بلکه «گوشتپرهیز» و «گوشتکمکن» معرفی میکنند. یعنی تا آنجا که شرایط زندگیشان اجازه بدهد میکوشند کمتر گوشت بخورند. نکته جالب این است که شمار زنان گیاهخوار دو برابر مردان گیاهخوار است. در انگلستان رعایت حقوق گیاهخواران و کمگوشتخوران اهمیت چشمگیری دارد و اغلب رستورانها و تولیدکنندگان مواد غذایی فرآوردههایی مناسب برای این افراد عرضه میکنند.
موفقترین گیاهخوار جهان
لیزی آرمیستاد (Lizzie Armitstead) زمانی که به والدینش گفت میخواهد گیاهخوار شود، فقط ده سال داشت. او اولین مدال مهم خود را در بازیهای المپیک لندن کسب کرد و در بخش دوچرخهسواری جاده به مسافت هشتاد و هفت مایل به دریافت مدال نقره نائل آمد. لیزی گیاهخوار بعد از آن توانست مدال قهرمانی جهان در بخش جاده و قهرمانی تور آویوا(aviva) ، که معتبرترین تور دوچرخهسواری بانوان در جهان است، را در سال 2016 کسب کند. او در آخرین رویداد ورزشی خود توانست در تیم ملّی بریتانیا در تیم اصلی بانوان در المپیک 2016 ریو هم حضور یابد. آرمیستاد با قهرمانی در تور آویوا(aviva) 2016ثابت کرد که گیاهخواران به پیشرفت در مسیر ورزشی خود با موفقیت ادامه میدهند و همچنان به کسب مدالهای رشته خود در بالاترین سطح ورزشی جهان ادامه میدهند. مصاحبه زیر بخشی از گزارش روزنامه گاردین است که در تاریخ 30 جولای 2012 از لیزی آرمیستاد صورت گرفته است:
لیزی: “من تقریباً از همان ابتدای تولد به عنوان یک گیاهخوار پرورش داده شدهام و در بیشتر دوران نوجوانی، دونده مسافتهای طولانی بودهام. یکی از متداولترین تصورات اشتباهی که داشتم این بود که گیاهخواران موجوداتی رنگ پریده و منفعل هستند که در میدانهای سخت ورزشی کم آورده و پا پس میکشند. با وجود این حقیقت که من در مسابقات دو مدرسه رکورد میزدم ولی هنوز هم مردم در مورد توانایی رژیم غذایی فوقالعاده من مردد بودند .در سال 2011 به خاطر کتابم به نام دویدن با کنیاییها (Running With the Kenyans) به مدت شش ماه با برخی دوندگان کنیایی تمرین و زندگی کردم. این ورزشکاران، گیاهخواران محض نبودند ولی به ندرت و فقط در موقعیتهای خاصی مانند جشن عروسی یا مراسم ترحیم گوشت میخوردند. اگرچه وعدههای غذایی غیر گیاهی نیز در کمپهای تعلیمی ورزشکاران سرو میشد ولی ما اغلب از رژیم غذایی حاوی برنج، حبوبات، آقالی (یک خمیر که از آرد ذرت و آب تهیه میشد) و سبزیجات رنگی پیروی میکردیم و همانطور که میدانید فهرست مدالهای طلای ورزشکاران کنیایی در مسابقات دو بیشمار است. اغلب متخصصان تغذیه در مورد فواید رژیم گیاهخواری برای ورزشکاران ممتاز و نخبه متقاعد نشدهاند، در حالی که این یک رژیم غذایی بسیار کامل و مفید بخصوص برای ورزشکاران است”.
لینیا پاتل(Linia Patel) ، متخصص تغذیه ورزشی در انجمن تغذیهای انگلستان میگوید که “این کار بسیار سختی است. البته این کار شدنی است و من کسانی را که موفق به انجام آن میشوند، تحسین و ستایش میکنم.”