محمد نادر
سايكلوكراس (Cyclo-cross كه با نام‌هاي ديگري مانند Cyclocross، CX، cyclo-X يا Cross نيز شناخته مي‌شود، نوعي مسابقه دوچرخه‌سواري است. این مسابقات معمولاً در پاییز و زمستان برگزار مي‌شوند (فصل برگزاري «جام جهاني» اين رشته، اكتبر و فوريه است) و شامل دورهاي متعدد در يك مسير كوتاه (2.5 تا 3.5 كيلومتري) است كه سنگفرش، مسيرهاي جنگلي، چمنزارها، تپه‌هاي شيب‌دار و موانعي را دربرمي‌گيرد كه دوچرخه‌سوار را مجبور مي‌كند به‌سرعت از دوچرخه پياده شده، آن را هنگام عبور از مانع حمل نموده و دوباره سوار شود.
مسابقه براي گروه سنی بزرگسال معمولاً بين سی دقيقه تا يك ساعت طول مي‌كشد، درحالي‌كه فاصله بر حسب شرايط مسير متغير خواهد بود. اين ورزش بيش از همه در كشورهايي كه به‌طور سنتي به دوچرخه‌سواري جادهاي گرايش دارند مانند بلژيك (به‌خصوص در Flanders)، فرانسه و هلند طرفدار دارد.
سايكلوكراس شباهت‌هاي آشكاري با مسابقات دوچرخه كوهستان، دوچرخه‌سواري صحرايي و مسابقات Criterium دارد. بسياري از بهترين دوچرخه‌سواران سايكلوكراس در ساير رشته‌هاي دوچرخه‌سواري نيز تمرين مي‌كنند. با اين‌حال، سايكلوكراس در کشورهای اروپایی به چنان گسترش و محبوبيتي رسيده است كه برخي از دوچرخه‌سواران در آن تخصص دارند و افراد زيادي مسابقات سايلكوكراس را به ساير رشته‌ها ترجيح مي‌دهند.
سايكلوكراس چيست؟
سايكلوكراس نيز همانند رشته‌هاي سه‌گانه، چند تلاش ورزشي يعني سواري و دويدن را با تأكيد جدّی بر كنترل ماهرانه دوچرخه، تركيب مي‌كند. سرعت، موانع، شرايط آب‌وهوا و جنبه‌هاي تكنيكي مسير، شركت‌كنندگان ضعيف را از پا درآورده و صحنه نمايش خوبي را فراهم مي‌كند. تماشاگران بویژه در اروپا با شيپورها و زنگوله‌هاي بزرگ، يك فضای جشنواره‌ای را فراهم مي‌كنند.
اكثر مسابقات در مسيرهاي دونیم تا سه كيلومتري كه تركيبي از جاده آسفالته، شن، خاك، گل‌ولاي، سربالايي‌ها و شيب‌هاي تند و گاهي اوقات پله‌ها هستند، برگزار مي‌شوند. مسابقات معمولاً در مدت زمان معيني (حدود سی دقيقه تا يك ساعت) پایان می‌یابند، اگر رقباي پيشتاز يك دور از شما جلو افتاده باشند، بايد براي جلوگيري از اشتباه داوري در انتهاي آن دور از مسير خارج شويد.
جريان مسابقه در قسمت‌هاي دشوار واقعاً طاقت‌فرسا و به‌طور بي‌رحمانه‌اي سريع است. همچنين، طبيعت «توقف-حركت» مسيرها و مسابقه نيز به معناي آن است كه بايد تمرينات شديدي را پشت سر بگذاريد. اگر به دوچرخه، نوشيدني و مقدار زيادي گل‌ولاي علاقه داريد، سايكلوكراس براي شما طراحي شده است.
موانع مصنوعي كه معمولاً 18 اينچ ارتفاع دارند، مسير را سخت‌تر مي‌كنند و گاهي آنقدر نزديك به يكديگر قرار گرفته‌اند که شركت‌كنندگان را وادار می‌کنند دوچرخه‌ها را روي شانه‌هاي خود گذاشته و آنها را حمل كنند.
روش پیاده شدن از چرخ قبل از موانع
روش‌هاي مختلفي براي عبور از موانع وجود دارد، اما بهترين روش براي پياده شدن سريع و كارآمد اين است كه پاي راست خود را هنگام نزديك شدن به مانع يا سربالايي از ركاب جدا كرده، آن را دور زين چرخانده و بين پاي چپ و دوچرخه بياوريد. وقتي پاي راست به زمين رسيد، پاي چپ را از ركاب جدا كرده و خودتان را درست به موقع به جلو پرتاب كنيد تا از روي مانع پريده يا از تپه بالا برويد.
اگر چند مانع پشت سر هم قرار گرفته باشند، گاهي بهتر است دوچرخه را روي شانه‌هایتان حمل كنيد (حالا متوجّه شديد که چرا انتخاب سبك‌ترين دوچرخه‌اي كه مي‌توانيد بهاي آن را بپردازيد، كار عاقلانه‌اي است؟). اگر قد بلندي داريد و بالاتنه‌تان قدرت خوبي دارد، درحالي‌كه دست راست شما لوله فوقاني را بلند مي‌كند و دست چپتان فرمان را گرفته، دوچرخه را حمل كنيد. بهترين نتايج در سربالايي‌ها هميشه از طريق حمل دوچرخه روي شانه و تكان دادن دست چپ براي حفظ حركت جنبشي به‌دست مي‌آيد.
توصيه نمي‌كنيم که يك دوچرخه جادهاي فيبر كربن سطح بالا را به چنين مسابقاتي بياوريد زيرا در نهايت بايد آن را دور بيندازيد
تجهيزات سايكلوكراس
با توجّه به مسیر گل‌آلود، شدّت فعّاليت و دفعات زياد پياده شدن و سوار شدن روي دوچرخه، يك مجموعه كامل از لوازم ها وجود دارند كه به‌طور اختصاصي براي سايكلوكراس طراحي شده‌اند يا در بين مسابقه‌دهندگان كراس محبوبيت دارند.
با اين‌حال براي اكثر مبتديان، همان لوازم دوچرخه‌سواري كه در اختيار دارند تا حدودی کافی خواهد بود، گرچه توصيه نمي‌كنيم که يك دوچرخه جادهاي فيبر كربن سطح بالا را به چنين مسابقاتي بياوريد زيرا در نهايت بايد آن را دور بيندازيد. البته بعضي از سري مسابقات با دوچرخه‌هاي جادهاي معمولي (به همراه تايرهاي برجسته) و حتي دوچرخه‌هاي هيبريد و كوهستان سازگار هستند. براي اطمينان از اين موضوع، با برگزاركنندگان مسابقه تماس بگيريد.
دوچرخه‌هاي سايكلوكراس
دوچرخه ايدئال مسابقه سايكلوكراس، يك دوچرخه مخصوص این رشته است: فريم آلومينيوم سبك، كربن، فولاد يا تيتانيوم؛ دوشاخه كربني؛ فرمان‌هاي با انحنا به سمت پايين (براي بهره‌گيري در هنگام صعود و همچنين راندن سريع)؛ اهرم‌هاي ادغام‌شده ترمز/دنده؛ تايرهاي برجسته 700c x 30-38c؛ پدال‌هاي بدون گيره دوچرخه كوهستان و در نهايت يك طبق تكي يا دوتايي (كوچك‌تر از طبق‌هاي يك دوچرخه جادهاي) با محافظ.
زدودن گِل، يك مشكل بزرگ است؛ ميله‌هاي حايل عقب و دوشاخه جلو به فضاي كافي نياز دارند تا با چسبيدن گِل به تايرها مسدود نشوند. دوچرخه‌هاي سايكلوكراس در عين حال براي تردّد نيز مناسب هستند.
فريم‌ها و دوشاخه‌ها در دوچرخه سايكلوكراس محكم‌تر از دوچرخه‌هاي جادهاي استاندارد هستند. در عين حال، لوله‌هاي بالايي كوتاه‌تر و توپي بدنه نيز غالباً كمي بالاتر است. ترمزهاي ديسكي براي مسابقات سايكلوكراس محبوبيت بسیاری دارند و ترمز قوي را در همه نوع شرايط آب‌وهوايي تأمين مي‌كنند. بعضي از شركت‌كنندگان هنوز از ترمزهاي كشش خطي (V) يا سگدست استفاده مي‌كنند كه وقتي به‌طور صحيح تنظيم شده باشند هنوز هم قدرت ترمز بالايي را ايجاد مي‌كنند. اهرم‌هاي ترمز بالاي فرمان نيز براي كنترل بهتر اضافه مي‌شوند.
بسياري از دوچرخه‌هاي سايكلوكراس با گِلگير و باربرند براي كارهاي اكتشافي آخر هفته يا تردّد، بسیار کاربردی هستند.
كفش‌ها و پدال‌هاي سايكلوكراس
حتماً متوجّه اين واقعيت شده‌ايد كه هميشه گِل فراواني در مسابقات كراس وجود دارد. درحالي‌كه اين گل تا حدود زيادي بخشي از صحنه محسوب مي‌شود اما مي‌تواند به كفش و قطعات متحرك پدال‌هاي بدون گيره شما چسبيده و كار را دشوار کند.
اين بدان معني است كه شركت‌كنندگان سايكلوكراس، بيشتر سيستم‌هاي پدال دوچرخه‌هاي كوهستان را انتخاب مي‌كنند، زيرا اين گزينه‌ها براي كنار آمدن با شرايط كثيف و ادامه كار در آن محیط طراحي شده‌اند. گزينه‌هاي محبوب در اين زمينه عبارتند از پدال‌هاي Shimano SPD، Crank Brothers Candy و Speedplay Syzr.
اگر به دوچرخه، نوشيدني و مقدار زيادي گل‌ولاي علاقه داريد، سايكلوكراس براي شما طراحي شده است
لوازم و لباس سايكلوكراس
به‌رغم اين مسأله كه مسابقات سايكلوكراس در زمستان برگزار مي‌شوند، نيازي نيست نگران سرماخوردگی باشيد زیرا این مسابقات کوتاه و سریع هستند.لوازم و لباس دوچرخه معمولي نيز در اين شرايط، مناسب است اما نبايد آن گل‌ها را فراموش كنيد؛ پس بهترين كيت سواري باشگاهي شما الزاماً بهترين گزينه برای این مسابقات نخواهد بود.
با در نظر گرفتن اين موضوع، مطمئن شويد كه هنگام رسيدن به محل برگزاري و در طول گرم كردن، لباس گرمي به تن داريد. همچنين بايد پس از اتمام مسابقه يك لباس خشك و گرم براي تعويض داشته باشيد.
چطور سايكلوكراس را شروع كنيم؟
پس تصميم گرفتيد كه سايكلوكراس را تجربه كنيد؟ عالي است، پيش از هر چيز شما بايد يك مسابقه قابل دسترس براي خودتان پيدا كنيد.
مسابقات سايكلوكراس معمولاً از طريق ليگ‌هاي محلي برگزار مي‌شود و يك جست‌وجوي سريع گوگل مي‌تواند بعضي از مسابقات و رويدادهاي نزديك شما را مشخص کند. اكثر مسابقات کوتاه بوده و در آخر هفته برگزار مي‌شوند؛ بنابراين شما وقت كافي براي بيدار شدن، گرم كردن، مسابقه و بازگشت به خانه را دارید، درحالي‌كه هنوز زمان زيادي براي فعّاليت‌هاي معمولي آخر هفته‌تان باقي مانده است.
مسابقات سايكلوكراس همچنين به‌خاطر فضای مفرّح و پرنشاط خود مطرح هستند و بسیاری از مردم به همراه خانواده‌هايشان در اين رويدادها شركت مي‌كنند. شما حتی می‌توانید كودكان را نيز به سواري ترغيب كنيد زیرا بسياري از مسابقات شامل رويدادهايی براي گروه‌های سني مختلف هستند.
همان‌طور كه قبلاً اشاره شد، نيازي نيست بلافاصله بيرون رفته و يك دوچرخه كراس بخريد. اكثر مردم با يك دوچرخه كوهستان شروع مي‌كنند و ممكن است بعد از مدتي بخواهند براي خريد يك دوچرخه كراس سرمايه‌گذاري كنند. به‌هرحال اين دوچرخه‌ها چنان گزينه‌هاي همه‌كاره‌اي هستند كه حتي مي‌توانید براي تردّد و سواري معمولي نيز از آنها استفاده کنید.
سايكلوكراس يك رشته عالي براي تناسب اندام و سلامتي است و در عين حال به‌راحتی در زمانبندي یک زندگي پرمشغله نيز جا مي‌گيرد. اگر حتي بتوانيد چهل‌وپنج دقيقه تمرين را پنج بار در هفته در برنامه خود بگنجانيد، تأثیر آن را بر مسابقات كراس خواهيد ديد و همچنین وقتي بهار از راه برسد و فصل مسابقات جادهاي شروع شود، جلوتر از منحني تناسب خود خواهيد بود.
wpDiscuz
