بایک فیتینگ با نام انگلیسی «bike fitting» دانشی است که از دهه‌ی 1970 تاکنون در حال رشد و تکامل بوده است و توانسته زاویه‌ها و سایزهای محل‌های قابل‌تغییر دوچرخه را با توجه به ویژگی‌های شخصی هر شخص متناسب‌سازی کند.
بایک فیتینگ تنظیمات محل‌هایی نظیر: ارتفاع لوله‌ی زین، حرکت افقی و زاویه‌ی عمودی زین، نوع زین براساس سبک دوچرخه و شکل لگن و جنسیت دوچرخه‌سوار، تنظیمات پل کفش و ارتفاع قامه‌ها، فاصله‌ی دو محور پنچه‌رکاب و در بخش فرمانْ متعلقات تنظیم‌های کرپی و فرمان، و ارتفاع طول فرمان و زاویه کتی و ترمزها و موارد دیگر را که بر اساس قد و ارتفاع دست و فاق پاها و همچنین آمادگی و انعطاف‌پذیری بدن دوچرخه‌سوار در رشته‌ی موردنظر را شامل می‌شود. بنابراین می‌بینیم که تنظیمات بسیاری در بایک فیتینگ وجود دارند.
شاید از ساده‌ترین روش‌های بایک فیتینگ بتوان از تنظیمات ارتفاع زین و حرکت‌های افقی و عمودی آن و یا درنظرگرفتن زاویه‌ی پا که به دهه‌ی 1980 برمی‌گردد، نام برد. در طی سال‌ها این دانش رفته‌رفته دچار تغییراتی شده و اسکن‌های کامل حرکتی بدن و بیومکانیک به فرایند آن اضافه شده است تا این دانش بیش از هر زمان دیگری دقیق و پیچیده‌تر شود.
انوع مراکز بایک فیتینگ
مراکزی که مراحل بایک فیتینگ را انجام می‌دهند با درنظرگرفتن دانش بایک فیتر و تیم و همچنین برخورداری از ادوات و لوازم موردنظر و دستگاه‌های اسکن و آنالیزهای حرکتی، بسیار متفاوت هستند.
بعضی از مراکز بایک فیتینگ به‌قدری پیشرفته هستند که با وجود داشتن آنالیزهای حرکتی اختصاصی برای دوچرخه‌سوارانِ حرفه‌ای، در دنیا تعدادشان انگشت‌شمار است.
بایک فیتینگ برای چه کسانی لازم است؟
در واقع تمامی دوچرخه‌سوارن در هر سطحی، به حداقل تنظیمات نیاز دارند. حداقل تنظیمات اولیه نظیر؛ تنظیم ارتفاع لوله‌ی زین و حرکت افقی زین است که خودِ شخص می‌تواند آن‌ها را با مطالعه و یا کمک‌گرفتن از یک مربی و اشخاص باتجربه انجام دهد. هرچه زمان دوچرخه‌سواری و تمرینات تخصصی پررنگ‌تر شود، اهمیت تنظیمات بیشتر می‌شود. برای مثال دوچرخه‌سواری که برای تردد در داخل شهر به‌صورت میانگین روزانه نیم ساعت و یا یک ساعت سوار دوچرخه شود، نیاز چندانی به تنظیمات توسط یک متخصص بایک فیتینگ ندارند و می‌توانند تنظیمات اولیه را خود انجام دهد و یا از یک مربی و یا دوچرخه‌سواری باتجربه کمک بگیرد. اگر دوچرخه‌سوار در بخش‌های زانو و یا کمر احساس ناراحتی کند و یا در پا دارای انحراف و زاویه باشد، در چنین مواردی لازم است که یک متخصص بایک فیتینگ موقعیت دوچرخه‌سوار را به‌درستی بررسی و تنظیم نماید.
تنظیمات صحیح و کامل به‌علاوه‌ی آنکه از آسیب‌های مفصلی جلوگیری می‌کند می‌تواند بازدهی رکاب‌زدن را افزایش دهد. به همین دلیل است که تیم‌های حرفه‌ای دوچرخه‌سواری در جهان از متخصصان و مراکز بایک فیتینگ و همچنین مراکز آنالیزهای حرکتی پیشرفته بهره می‌برند.
اهمیت تنظیمات توسط یک متخصص و یا مرکز بایک فیتینگ، برای دوچرخه‌سواری که روزانه چندین ساعت را صرف تمرینات می‌کند بسیار بالاتر از شخصی است که هفته‌ای یک ساعت سوار دوچرخه می‌شود.
نباید نادیده گرفت که اهمیت بایک فیتینگ هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود، تا جایی که امروزه دوچرخه‌سواران شهری و یا ورزشی‌ای که زمان بسیار کمتری را نسبت به دوچرخه‌سوارن حرفه‌ای در روز به دوچرخه اختصاص می‌دهند هم به تنظیمات متناسب‌سازی و یا همان بایک فیتینگ بسیار بیشتر اهمیت می‌دهند.
مراکز بایک فیتینگ در ایران
از گذشته، مربیان دوچرخه‌سواری در ایران با مطالعه و کسب دانش تلاش داشته‌اند تنظیمات سایز دوچرخه و بایک فیتینگ را انجام دهند؛ اما در چند سال اخیر شاهد راه‌اندازی بعضی از مراکز بایک فیتینگ در ایران هستیم که این مراکز تلاش می‌کنند فرایند تنظیمات را به‌صورت دقیق و کامل‌تری انجام دهند. تنظیمات دقیق رابطه‌ی مستقیمی با لوازم تخصصی آن و دانش متخصص بایک فیتر و یا مرکز مد‌نظر دارد و طبیعی است که مراکز بایک فیتینگ می‌توانند تنظیمات بسیار دقیق‌تری را ارائه دهند. البته نباید فراموش کرد که مراکز بایک فیتینگی که در چند سال اخیر در ایران شکل گرفته‌اند فاصله‌ی زیادی را به لحاظ دانش و ادوات و دستگاه‌ها با مراکز پیشرفته‌ی جهانی دارند.
آموزش‌های بایک فیتینگ
مجموعه‌ای از آموزش‌های بایک فیتینگ از منابع معتبر در وب‌سایت مجله‌ی دوچرخه و طبیعت برای مربیان، علاقه‌مندان و متخصصان بایک فیتینگ منتشر شده است که با مطالعه‌ی آن‌ها اطلاعات مفید و ارزشمندی را کسب خواهید کرد و در اغلب موارد خواهید توانست تمامی تنظیمات اساسی و مهم را انجام دهید.
wpDiscuz
