سرمنشأ بوی نامطبوع بدن
صرفنظر از اين كه تازه يك تمرين طاقتفرسا را تمام كردهايد يا يك ساندويچ پر از پياز خوردهايد، گاهی اين احتمال وجود دارد كه حضور شما باعث ايجاد بوی بد در اتاق شود. در اكثر موارد، يك حمام ساده، استفاده از دئودورانت يا استفاده از مقداري خميردندان نعنايي تازه ميتواند چنين مشکلی را برطرف كند. اما در بعضي از موارد، موضوع اينقدرها هم ساده نيست.
دليل اين مسأله آن است كه بوي بدن شما عملاً ميتواند حرفهاي زيادي براي گفتن درباره وضعيت سلامت شما داشته باشد. يك تحقيق جديد در سوئد نشان ميدهد كه بعضي از بيماريها ميتوانند يك بوي منحصربهفرد و متمايز را توليد كنند.
پس باید به چه نوع بخارات بدبويي از بدن خود توجه کنید؟ در ادامه به 5 بوي متداول بدن كه ميتواند نشانه يك مشكل جدي باشد و اينكه در صورت استشمام آنها از بدن خود بايد چهكاري انجام دهيد، اشاره ميكنيم.
بوي بدن شما عملاً ميتواند حرفهاي زيادي براي گفتن درباره وضعيت سلامت شما داشته باشد. يك تحقيق جديد در سوئد نشان ميدهد كه بعضي از بيماريها ميتوانند يك بوي منحصربهفرد و متمايز را توليد كنند.
نفس ميوهاي علامت ديابت
بهگفته پروفسور Robert Gabby، استاد ارشد پزشكي در مركز ديابت Joslin بوستون، نفس ميوهاي به يكي از عوارض ديابت با نام DKA يا به طور كاملتر، Diabetic Ketoacidosis اطلاق ميشود. این عارضه وقتي روی میدهد که بدن شما دچار كمبود انسولين شده و قند خونتان بالا ميرود. افرادي كه ديابت نوع 1 دارند عموماً بيشتر از افرادي كه دارای ديابت نوع 2 هستند، دچار اين حالت ميشوند.
اتفاقي كه ميافتد اين است که بدن شما نميتواند انرژي مورد نياز براي فعاليت صحيح را توليد كند. در نتيجه، براي تأمين سوخت شروع به شكستن اسيدهاي چرب ميكند. اين فرآيند باعث افزايش مواد شيميايي اسيدي با نام Ketones در خون شما ميشود. دكتر گبی ميگويد يكي از اسيدهاي اصلي اين مجموعه يعني اَسِتون (همان مادهاي كه در پاككنندههاي لاك ناخن بهكار ميرود)، ميتواند يك بوي ميوهاي را در نفس شما باقي بگذارد. ممكن است تا زماني كه شخص ديگري به آن اشاره نكرده، متوجه اين بو نشويد اما پزشكان بلافاصله آن را تشخيص ميدهند.
بهگفته او، تأثيرات DKA ميتواند جدي و حتي مرگبار باشد. اين وضعيت ميتواند فرد را به استفراغ و ادرار مكرر دچار نموده و باعث شود كه بدن مايعات خود را با سرعت خطرناكي از دست بدهد.
DKA معمولاً با ساير علايم ديابت مانند خستگي مفرط، تاری دید و كاهش غيرقابل توضيح وزن همراه است. با اين حال، در بسياري از موارد افراد همه این علایم را در كنار يكديگر قرار نميدهند كه موجب ميشود تشخيص و درمان به تأخير بيفتد. به همين دليل انجمن بيماران ديابتي آمريكا توصيه ميكند كه اگر متوجه وجود بوي ميوهاي در تنفس خود به همراه هر يك از اين نشانهها شديد، مخصوصاً اگر با خستگي، خشكي دهان، تنفس دشوار يا درد شكم همراه است، در اولين فرصت به اورژانس مراجعه نماييد.
پس از آنكه پزشك وضعيت Kteones خون شما را آزمايش كند، درباره جايگزيننمودن مايعات ازدسترفته و برگرداندن سطح قند خون شما به وضعيت استاندارد با درمان انسوليني كار ميكند.
بوي بد پا، علامت «پاي ورزشكاری»
بهگفته انجمن پزشكي بيماريهاي پاي آمريكا (APMA)، اگر نميتوانيد با بوي متعفن كفش ورزشي خود مقابله كنيد، احتمالاً بايد يك عفونت قارچي را سرزنش نماييد. اگر در اطراف انگشتان خود دچار پوستههاي خشك و فلسمانند، قرمزي و تاول شدهايد، احتمالا عارضه «پاي ورزشكاري» داريد.
دكتر Cameron Rokhsar، دانشيار باليني امراض پوستي در بيمارستان Mount Sinai نيويورك، ميگويد: همچنين بوي بد پاي شما ميتواند به خاطر تركيبي از باكتريها و قارچها ايجاد شود كه در حال فساد پوست و شكاف بين انگشتان شما هستند. از سوي ديگر، اگر پاي خود را بخارانيد و سپس به بخش ديگري از بدن خود دست بزنيد، ميتوانيد عارضه «پاي ورزشكاري» را به ساير نواحي بدنتان مانند كشاله ران يا زيربغل انتقال دهيد. اين وضعيت ميتواند موجب شود كه از اين نواحي نيز بوي بدي متصاعد شود.
ضمناً اگر پاي ورزشكاري را ناديده بگيريد، پوست شكاف مابين انگشتان شما بيش از حد نرم و مرطوب شده و يك نقطه ورود را براي باكتريها ايجاد ميكند. همچنين شما ميتوانيد شرايط پيچيدهتري مانند سلوليت را ايجاد كنيد كه يك عفونت باكتريايي در بافت نرم پوستتان است.
بنابراين اگر با چنين علايمي مواجه شديد، يك اسپري ضدقارچ عمومي مانند Lotrimin يا Tinactin را امتحان كنيد. اگر مشكل بعد از دو هفته همچنان ادامه یافت، پزشك شما ميتواند معاينه دقيقتري انجام داده و درمانهاي هدفمندتري را تجويز كند.
قارچها تمايل دارند که در محيطهاي مرطوب رشد كنند، اگر پاهاي شما عادت به عرقكردن دارند، ميتوانيد از پودر بچه براي خشكنگهداشتن آنها استفاده كنيد.
مدفوع بدبو، علامت عدم تحمل لاكتوز
به گفته دكتر Ryan Unargo، استاديار پزشكي گوارشي بيمارستان Mount Sini نيويورك، وقتي روده كوچك شما آنزيمي به نام لاكتاز (Lactase) را به اندازه كافي توليد نميكند، قادر به هضم قندي كه در محصولات لبني يافت ميشود يعني لاكتوز (Lactose) نخواهد بود.
در نتيجه، روده كوچك لاكتوز را به جاي جريان خونتان به روده بزرگ شما هدايت ميكند كه در آنجا توسط باكتريها تخمير ميشود. اين وضعيت ميتواند مدفوع شل با بوي نامطبوع، نفخ و گاز بدبو ايجاد كند.
عدم تحمل لاكتوز عارضهای نسبتاً رايج در بين افراد است. بهگزارش انستيتوي ملي سلامت، نزديك به 65 درصد از مردم در هضم لبنيات مشكل دارند. اما Alan Aragon، مشاوره تغذيه مجله Men’s Health، ميگويد که واكنش (شامل انقباض دردناك شكم، حالت تهوع، اسهال، استفراغ و همچنين مدفوع و گازهاي بدبو) ميتواند در بين افراد مختلف متفاوت باشد.
او ميگويد با اين حال براي اكثر افراد تنها 12 گرم لاكتوز (حدود يكچهارم ليتر شير يا يك فنجان بستني) براي مشاهده علايم نگرانكننده كافي است.
به گفته دكتر Unargo، اگر بعد از مصرف مقداري شير مدفوع يا گازهاي خروجي از رودهتان بوي تندي مییابند، بهتر است که موضوع را با پزشك خود در میان بگذارید.
پزشك شما ميتواند مشكل را تشخيص داده يا حتي مشكلات رودهاي نگرانكنندهتري مانند بيماري كرون (Crohn) را به عنوان مقصر بوي بد برطرف نمايد. سپس او ميتواند به تعيين مقدار لاكتوزي كه ميتوانيد بدون ايجاد مشكل در هر روز مصرف كنيد، كمك نمايد. Aragon ميگويد اگر قرار است تنها يك بستني بخوريد، همچنين ميتوانيد يك قرص Lactaid مصرف كنيد كه حاوي آنزيم لاكتاز بوده و اجازه ميدهد لبنيات را در مدت 45 دقيقه هضم نماييد.
ادرار با بوي تند، نشانه عفونت مجاري ادرار
دكتر Jamin Brahmbhatt، اورولوژيست Orlando Health، ميگويد عفونتهاي مجاري ادرار ميتوانند باعث شوند كه ادرار بويي تند و تقريباً شيميايي پيدا كند. چنين وضعيتي بعد از آن پيش ميآيد كه باكتري (اكثر مواقع E. Coli) وارد مجاري ادرار شما ميشود. سپس باكتريها خودشان را در مثانه شما تكثير نموده و ايجاد عفونت ميكنند.
عفونتهاي مجاري ادرار در زنان بيشتر از مردان رايج است زيرا در زنان، ميزراه (Urethra، كانالي كه مثانه را تخليه ميكند) كوتاهتر است. به همين دليل مردان غالباً ادرار بدبوي خود را ناديده ميگيرند چون تصور ميكنند كه در معرض چنين عفونتي قرار ندارند.
دكتر Brahmbhatt توضيح ميدهد: «معمولاً مردان هنگامی دچار عفونت ميشوند كه چيزي به مثانه آنها اجازه تخليه ندهد».
اين بدان معني است كه عفونت مجاري ادرار ميتواند نشانگر يك مشكل بزرگتر مانند سنگ كليه، ديابت يا يك غده پروستات بزرگشده باشد كه درمان آن نيازمند جراحي است. بنابراين اگر متوجه شديد كه ادرارتان بدبو شده است، موضوع را با پزشك خود در ميان بگذاريد تا آن را براي بررسي علت آزمايش كند.
نفس بدبو، نشانه توقف تنفس در خواب
اگر نفس صبحگاهي شما همواره بدبو و سنگين است (حتي با وجود آن كه دايماً مسواك ميزنيد)، احتمالاً با مشكل تشخيص دادهنشدة Apnea يا توقف تنفس در خواب مواجه هستيد؛ يك اختلال كه باعث ميشود تنفس شما گاه و بيگاه در طول مدتي كه خواب هستيد، متوقف و دوباره شروع شود.
بهگفته دكتر Raj Dasgupta، استاديار پزشكي باليني در دانشگاه كاليفرنياي جنوبي، توقف تنفس در خواب ميتواند به خرناس شديد منتهي شود كه در نتيجة آن، در طول شب از طريق دهانتان نفس ميكشيد. اين وضعيت ميتواند دهان شما را بسيار خشك كند كه همین، يكي از دلايل متداول بوي بد دهان است.
اين وضعيت به باكتريها امكان ميدهد تا بهتر تكثير شوند. وقتي انواع خاصي از آنها تكثير ميشوند، يك نوع گاز گوگردي را توليد ميكنند كه ميتوانند بوي يك تخممرغ گنديده را به نفس شما بدهند.
اگر ساير علتهاي نفس بدبو را حذفكردهايد اما هنوز با يك دهان بدبو از خواب بيدار ميشويد و از خوابآلودگي روزانه و خرناس رنج ميبريد، به پزشك خود مراجعه كنيد. تشخيص سريع توقف تنفس در خواب از اهميت بالايي برخوردار است. شرايط خواب قوياً با ديابت، فشار خون بالا و اختلالات قلبي ارتباط دارد. بنابراين دير يا زود تأثيرات بلندمدتش را روي سلامتي شما خواهد گذاشت.
پس از تشخيص، پزشك خواب شما ميتواند يك ابزار «فشار جريان هواي مثبت مداوم» يا CPAP را توصيه كند؛ ماسكي كه روي بيني و دهان شما قرار گرفته و به بازنگهداشتن مسير هوا در طول خواب كمك ميكند.