سفر به خاص‌ترین ژئوپارک(پارک زمین‌شناسی) ایران

قشم، کوسه‌ای نگهبان در خلیج همیشه فارس

مربی فدراسیون جهانی UCI: محسن محمدی

قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس و بدون اغراق یکی از پنج مقصد اولیه‌ای است که هر ایرانی حتماً باید به آن سفر کند. باید از زیبایی‌های فراوان این جزیره لذّت برد و شکرگزار و سپاس‌گوی آفریننده زیباپسند آن بود. قشم را می‌توان با جاذبه‌های خاصش از دید یک گردشگر دسته‌بندی کرد و با مطالعه و برنامه‌ریزی دقیق و یا همراهی افراد باتجربه یا مجموعه‌های رسمی، سفر و خاطره‌ای به‌یاد ماندنی را تجربه نمود.

جاذبه های قشم

سواحل بی‌مانند، فرهنگ غنی بومی، آداب و سنن کهن با پشتوانه تاریخی چند هزار ساله و فرهنگ خاص دریانشینی از بزرگ‌ترین و جذّاب‌ترین انگیزه‌های سفر به این ناحیه، مخصوصاً با دوچرخه است.
کارگاه‌های لنج‌سازی در نوع خود دانشگاهی عظیم هستند که حتی راه و رسم زندگی کردن را می‌آموزند. خاص‌ترین مرحله از لنج‌سازی، زمانی است که آن را برای اولین بار بعد از تکمیل به آب انداخته و روانه دریا می‌کنند. این کار، مراسم و شیوه بسیار جذّابی دارد. حرکت لنج‌ها برای صیادی و برگشت آنها از جاذبه‌های قشم است.
غذاهای لذیذی که توسط بانوان جزیره و با توجّه به تنوع ماهی‌ها و سایر محصولات دریایی طبخ می‌شوند از دیگر جاذبه‌های جزیره هستند. حیات‌وحش و گونه‌های گیاهی و جانوری قشم نیز بخش عظیمی از جاذبه گردشگری جزیره را شکل می‌دهند. بسیاری از گردشگران، علاقه‌مندان و فعّالین شاخه پرنده‌نگری از تجربه سفر به قشم به شیرینی یاد می‌کنند و تصاویر به ثمر نشسته آن را  گواهی صادق بر آن ادّعا می‌دانند. همچنین جنگل‌های مانگرو یا حَرّا از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری قشم است.
قشم از معروف‌ترین ژئوپارک‌های جهان است و به سبب ویژگی‌های طبیعی، محبوبیت فراوانی بین گردشگران داخلی و خارجی دارد. ژئوپارک به محدوده‌هایی گفته می‌شود که همزمان چندین جاذبه زمین‌شناختی داشته باشند.

درباره چگونگی شکل‌گیری جاذبه‌های این پارک زمین‌شناسی نیاز به زمان بیشتر و توضیحات تخصصی‌تری است که در این نوشتار اندک، نمی‌توان به آن پرداخت ولی تنگه چاهکوه، غارهای نمکدان، تنگه عالی، درّه ستاره‌ها، بام قشم، کوه‌های کوراکوه، درّه تندیس‌ها و برهوت یا رود شور از جمله پدیده‌هایی هستند که در این منطقه ارزش زمین‌شناسی دارند. همچنین ساحل ناز، ساحل شیب‌دراز، غارهای خربس، روستای لافت با چاه‌های طلا و بادگیرهای زیبایش، درخت انجیر معابد و قلعه پرتغالی‌ها از مکان‌هایی هستند که با دوچرخه می‌توان از آنها بازدید کرد و این سفر را همچون نقطه عطفی در گردشگری خود رقم زد.
بهترین زمان دوچرخه‌سواری در جزیره از اواخر پاییز تا نیمه فروردین است. هوا در این موقع سال در مناطق کوهستانی و مرتفع، سرد و در مناطق کویری، شب‌ها سرد است ولی در این نقطه از ایران هوا بهاری و مطبوع خواهد بود. در قشم بدون تردید به چهار فصل بودن ایران پی می‌برید. بهمن و اوایل اسفند، بهترین زمان برای طبیعت‌گردی با دوچرخه و بازدید از قشم است.
طول روز در این موقع از سال نسبت به ماه‌های آذر و دی طولانی‌تر بوده و امکان پیمودن مسافت بیشتری را برای بازدید از جاذبه‌های قشم فراهم می‌کند. در مجموع شاید بتوان یک روز در برنامه‌ها صرفه‌جویی کرد. با توجّه به تعداد اعضا برای یک تا ده نفر، یک هفته یا شش روز باید زمان اختصاص داد و  در صورت بیشتر شدن اعضا شاید بهتر باشد که یک روز بیشتر برای سفر برنامه‌ریزی کنید. توجّه داشته باشید که در ازای اضافه شدن هر یک نفر به گروه به همان نسبت، اتلاف زمان نیز باید محاسبه شود.
به چندین روش می‌توانید خود را به قشم برسانید ولی باید متناسب با وسیله حمل و نقل مورد استفاده‌تان، زمان سفر را محاسبه کنید. به طور مثال با توجّه به اینکه نگارنده این برنامه را از تهران و با هواپیما، اجرا و سرپرستی نموده نیازی به محاسبه زمان بیشتر نیست ولی برای رفت و برگشت با قطار یا اتوبوس زمان بیشتری را از شهر سکونت خود محاسبه کنید.
در هر صورت از دوچرخه‌سواری حد فاصل فرودگاه، ایستگاه قطار و یا ترمینال اتوبوس بندرعباس تا اسکله قشم و یا حرکت تا بندر خمیر، بندر پهل و روستای لافت جدّاً پرهیز کنید. جاده به دلیل تردد خودروهای سنگین و شاهراه بودن بسیار خطرناک است. فارغ از اینکه از کجای ایران بزرگ عازم قشم هستید، طوری برنامه‌ریزی کنید که از صبح و یک روز کامل دوچرخه‌سواری را آغاز کنید.

جدید ترین آموزش ها در اینستاگرام مجله دوچرخه و طبیعت

روز اول

روز اول از مرکز قشم سفر خود را شروع می‌کنیم. اولین جاذبه داخل شهر و در شمال شرقی جزیره، قلعه پرتغالی‌ها است. از آنجا به سمت بلوار دریا و ساحل جنوبی ادامه می‌دهیم و از نسیم خنک دریا در ساحل لذّت می‌بریم. مسیر را به سمت روستای برکه خلف ادامه داده و از آنجا به اولین جاذبه زمین‌شناختی که درّه ستاره‌ها است، می‌رسیم. از زیبایی‌های آن عکاسی کرده و به سمت روستا و ساحل شیب‌دراز پیش می‌رویم.
حوالی ظهر به ساحل ناز می‌رسیم. جزیره‌های بسیار کوچکی که به سبب پس‌روی و پیش‌روی آب دریا در طول روز و شب، امکان پیاده‌روی از سطح ساحل تا جزیره را به شما می‌دهند. از ساعت دوازده ظهر تا چهار بعد از ظهر بهترین زمان است. اگر بعد از ساعت پنج یا شش قصد بازگشت داشته باشید حتماً می‌بایست تا ساحل و جاده کناره را شنا بکنید. مسیر را به سمت ساحل شیب‌دراز ادامه دهید و خود را با قایق‌های محلی به جزیره رسانده و دور جزیره را رکاب بزنید. تا می‌توانید از زیبایی این جزیره کوچک لذّت ببرید و شب را درخانه‌های محلی به صبح برسانید.

روز دوم

مجدداً به ساحل شیب‌دراز برگشته و در صورت تمایل با قایق‌های موجود، زمانی را برای بازدید از دلفین‌ها اختصاص دهید. سپس مسیر را به سمت روستای طبل دوچرخه‌سواری کنید. در روستا چندین خانه محلی وجود دارد و رستوران‌هایی که غذاهای سنتی بسیار لذیذی سرو می‌کنند. زمانی را برای بازدید از جنگل‌های حرّا در نظر بگیرید و بعد از آن به سمت روستای سلخ حرکت کرده و در راه از بام قشم که یکی دیگر از پدیده‌های گردشگری زمین‌شناختی است، بازدید کنید. بام قشم، مرتفع‌ترین نقطه جزیره و مملو از فسیل‌های زیباست. در ادامه به روستای سلخ می‌رسیم که محل مناسبی برای اقامت و گذراندن شب در خانه‌های محلی به همراه امکانات خوب است.

روز سوم

دوچرخه‌سواری را در یک مسیر خاکی که یکی از زیباترین جاده‌های ساحلی است به سمت غارهای نمکدان در مسیری بکر و خلوت ادامه می‌دهیم. تجربه‌ای بی‌نظیر در انتظار شماست، یکی از زیباترین غارهای نمکی دنیا.
پس از غار نمکی به سمت روستای دوستکو ادامه داده و در مسیری خاکی در ساحل به سمت روستای باسعیدو رکاب می‌زنیم. به نحوی برنامه‌ریزی کنید که شاهد یکی از شگفت‌انگیزترین و زیباترین غروب‌ها در جنوب غربی‌ترین نقطه قشم یعنی حد فاصل روستای دوستکو و باسعیدو باشید. خورشید در اینجا روی دریا غروب می‌کند. مسیر را در گرگ و میش هوا تا روستای باسعیدو ادامه داده و در این روستا اقامت کنید.

روز چهارم

روز چهارم از قبرستان تاریخی انگلیسی‌ها در روستا بازدید کنید و مسیر را به سمت روستای چاهو و طبل ادامه دهید. بعد از روستای چاهوی شرقی در سمت راست به ورودی تنگه چاهکو می‌رسیم. این تگنه از دیگر عجایب زمین‌شناختی جزیره است. در اینجا شگفتی به اوج خود می‌رسد.
بعد از تنگه چاهکوه در مسیری به سمت روستای طبل از کارگاه‌های لنج‌سازی بازدید کنید. چه بسا اگر بخت با شما یار باشد و در زمان خاص در آنجا حضور داشته باشید، بتوانید شاهد مراسم به آب انداختن لنج و راهی شدنش برای صیادی که یکی از زیباترین و عرفانی‌ترین مراسم‌ها در میان بومیان این منطقه است، باشید. سپس به سمت روستای طبل و در مسیری دیگر به سمت روستای لافت دوچرخه‌سواری کرده و شب را در روستای لافت بمانید.

روز پنجم

روز پنجم در کوچه، پس‌کوچه‌های این روستای قدیمی گشت و گذار می‌کنیم. خانه‌های قدیمی با بادگیرهای زیبایشان را می‌بینیم و به سمت تپه مجاور روستا می‌رویم تا از چاه‌های طلا بازدید کنیم. مردم در زمان‌های قدیم با توجّه به ساحلی بودن روستا، شوری زیاد آب، نبودن چشمه و خطوط لوله‌کشی آب، چاه‌های عمیقی روی این تپه‌ها حفر کرده بودند تا آب باران را ذخیره کنند و برای مصارف شرب استفاده نمایند. هر چیزی که نایاب باشد یا برای به‌دست آوردن آن متحمل زحمت، صبر و تلاش بسیاری بشویم حکم طلا را دارد و آب برای مردم این روستا در زمان‌های قدیم، واقعاً طلا بود.
بعد از بازدید از چاه‌های طلا در مسیری نسبتاً پرتردد به سمت درگهان ادامه داده و پس از طی سی کیلومتر به یک سه‌راهی می‌رسیم. از مسیر سمت راست به طرف روستای زینبی و سپس روستای تم‌سنتی و توریان حرکت می‌کنیم تا بافت سنتی روستا و درخت انجیر معابد را ببینیم. در ادامه به سمت روستای رمکان و بندر سوزا و مجدداً از جاده ساحلی جنوبی و در حوالی شب به مرکز قشم می‌رسیم.
در این نقطه، سفر شما برای دیدن یکی از بی‌نظیرترین ژئوپارک‌های جهان به پایان رسیده است. اگر یک روز زمان اضافی دارید، می‌توانید سفری یک روزه را به جزیره هرمز برنامه‌ریزی کنید.